Ở điểm cực Tây của thủ đô, cùng đồng người Mường sau 10 năm thấy ưng ý mang những cải thiện vật chất giản đơn.
Bà Nhận, 77 tuổi, đi chơi Thủ đô lần trước hết trong đời tháng 10 năm 2016. Cả đời bà chỉ ước ao được đi thăm lăng chưng Hồ, nhưng khoảng bí quyết 50 km từ thôn Hương, thị trấn im Trung (tỉnh Hoà Bình) tới trọng tâm Hà Nội với bà từng là 1 quãng trục đường gian nan vì các con phố sá ngày xưa xấu, "đi xe đạp phải dắt, nên chỉ đi bộ thôi".
"Ngày xưa" của bà là thời khắc 200 người dân thôn này chung nhau xem cái nón kỳ diệu bằng mẫu TV đen trắng chạy ắc quy vì chưa mang điện về làng. Đó cũng là các ngày quảy gánh sả, gánh ngô đi bộ ra ngoài "đường to" bán dạo vì không mang cái công cụ nào đi được trên đường bùn sình, khấp khểnh đá.
![]() |
| Bà Nhận đã đặt chân đến quảng trường Ba Đình sau 8 năm làm mướn dân thủ đô. Ảnh: Ngọc Thành. |
Hơn 20 nghìn người dân bốn phố yên ổn Trung, Tiến Xuân, thanh bình, Đông Xuân cũng mang các câu chuyện "ngày xưa" như vậy, chỉ cách thức "ngày nay" có 10 năm, trước lúc trở nên một phần thủ đô sau mở mang.
"Người Mường ở đây không còn phải bán cồng bán chiêng lấy tiền mua gạo ăn như trước nữa", ông Đinh Công Long, chủ toạ phố Tiến Xuân giãi tỏ.
các mong ước giản dị
Mỗi sáng thứ tư, khoảng sân trước cửa trạm Y tế phường Tiến Xuân đông đúc hơn ngày thường. Đã 10 năm nay, các đứa trẻ Tiến Xuân sinh giữa tháng ko còn phải đợi cả tháng để tới ngày tiêm chủng các vắcxin cơ bản như trước. Việc tiêm chủng đã được diễn ra hằng tuần.
các gia đình sở hữu trẻ nhỏ và sản phụ nhận được giấy mời tiêm vắcxin qua tin nhắn điện thoại. Cuối buổi tiêm, số vắcxin còn dư sẽ được bảo quản tại chỗ bởi tủ đá chuyên dụng.
"Số hóa" việc phát giấy mời hay được vật dụng máy siêu thanh, máy xét nghiệm và tủ bảo quản vắcxin tiên tiến là điều bác sĩ trưởng trạm è Văn Long chưa bao giờ mơ tới trước ngày "về mang Hà Nội".
![]() |
| Trạm y tế phường Tiến Xuân khang trang, sạch đẹp và đủ trang trang bị để sơ khám cho hàng nghìn lượt người mỗi năm. Ảnh: Ngọc Thành. |
Ông đề cập lại, trước đây, vào ngày tiêm chủng, cán bộ y tế của trạm phải dậy sớm lên Lương Sơn lấy thuốc, đựng trong phích mượn của trọng điểm Y tế ngừa rồi tới chiều lại lên trả phích và vắcxin còn thừa. Hai mươi cây số tuyến đường hồi ấy đi xe máy mất hơn một tiếng đồng hồ.
với 34 km2 diện tích bất chợt và hơn 8.000 người, Tiến Xuân là xã có diện tích và dân số lớn nhất trong số bốn thị trấn của tỉnh giấc Hòa Bình được sáp nhập về Hà Nội. Nhưng thời còn ở Hòa Bình, số lượt người đi khám tại trạm y tế xã hàng năm chỉ đếm trên đầu ngón tay. Người dân đã quen với việc tự chữa bệnh bằng mẹo hay những chiếc lá thuốc mọc dại vì chuyển động quá cạnh tranh và trang đồ vật khám chữa bệnh nghèo nàn.
Năm 2011, khi hơn 100 km đường liên thôn, phố được bê tông hóa, trạm y tế phố được thiết bị cơ sở vật chất đạt chuẩn đất nước, người dân bắt đầu tậu tới đây phổ thông hơn. Năm 2017, ở địa phương này sở hữu hơn 6.000 lượt người được khám chữa bệnh. Tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế của phố cũng đạt trên 80%.
Anh Bùi Văn Thao, trưởng đài truyền thanh thị trấn Tiến Xuân, mở cửa căn nhà quét vôi trắng đối diện UBND phường, khoe "cơ ngơi" 1,7 tỷ được thành phố đầu tư cho thị trấn năm 2010. Đài truyền thanh thị trấn Tiến Xuân mang 4 máy nâng cao âm 2000W, 1 laptop, 1 máy ảnh nhiều năm kinh nghiệm, 2 máy ghi âm và 1 phòng thu âm được lắp điều hòa nhiệt độ. Cũng giống như bác sĩ trưởng trạm y tế, 10 năm trước, anh Thao cũng không dám mơ về sự khang trang này. Trong khoảng phòng thu, bản tin của anh sẽ theo 42 km đường dây truyền dẫn tới 164 loa phát thanh của 18 thôn.
![]() |
| Anh Thao trong phòng truyền thanh phường Tiến Trung. Ảnh: Ngọc Thành. |
Trước lúc mang hạ tầng như hôm nay, mỗi lần với tin, anh đều phải đi từng làng, gặp những trưởng thôn nhờ họ thông báo với người dân thôn mình. "Bây giờ chẳng hạn có cháy, chỉ cần vào phòng thu đọc thông báo là 8.000 dân sẽ nghe thấy", anh phấn chấn đề cập lại. Phần đông các cuộc họp Hội đồng quần chúng. # Địa phương đều được tường thuật trực tiếp công khai. "Người dân đợi nghe loa phát thanh không khác gì đợi xem chương trình thời sự lúc 7h tối".
mang anh Thao, thời khắc sáp nhập về thủ đô cũng như việc người con gái Mường xuống dưới xuôi đi lấy chồng xa, nao nức với mà nhớ tiếc cũng có. Anh từng cảm thấy áp lực sở hữu cường độ làm việc theo "phong cách thức thủ đô" và các máy móc, kỹ thuật mới anh phải tiêu dùng, "nhưng rồi mãi cũng thấy quen, thấy thích".
Và các trằn trọc
Mười năm trước, cũng như cô gái Mường nghèo về xuôi lấy chồng không hồi môn, 4 thị trấn của tỉnh giấc Hòa Bình về mang Hà Nội, hành trang mang theo chỉ là chiếc danh "nơi nghèo nhất thủ đô".
Tại Tiến Xuân, sau 10 năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm trong khoảng 40% xuống chỉ còn hơn 2%. Trong khoảng địa phương dựa cốt yếu vào nông lâm nghiệp, nay trong cơ cấu kinh tế phố, lĩnh vực này chỉ còn chiếm 50%. Nhà nhà mang điện, với xe máy, ti vi. Con trẻ mang thêm những lớp học sở hữu mái xi măng, mang đèn, mang quạt.
Ông cường thịnh, thôn Hội ko phải ngủ đêm ngoài đồng đợi nước về mương, để lấy gầu sòng tát về ruộng nhà mình như trước. Hệ thống thủy lợi im Trung đã được tiên tiến hóa chục năm nay. Bà Nhận không còn phải quảy quang gánh đi bán hàng ngoài "đường to". Doanh nhân hiện tại đánh xe vào tận sân nhà bà tìm sả, tìm ngô, sắm cá, mua gà. Đường thôn Hương - điểm cực Tây của Thủ đô, được bê tông hóa trong khoảng năm 2009.
Chị Đào thôn Bãi Dài đã không luẩn quẩn ra Xuân Mai hay xuống Sơn Tây tìm Tết mà đi ô tô buýt vào hẳn trung tâm Hà Nội. Chị bảo, chưa bao giờ nghĩ được có thể "xuống Hà Nội" thuận lợi như thế.
Nhưng chủ toạ thị trấn Tiến Xuân, dù lạc quan, vẫn còn phổ biến trằn trọc về mảnh đất mình đang sống. Địa hình xa xôi là thứ không thể thay đổi. Trình độ dân trí vẫn phải chăng và đời sống còn khó khăn, hướng phát triển kinh tế chưa bền vững.
![]() |
| dân cày xã im Trung đã có phương tiện cơ giới hoá. Ảnh: Ngọc Thành. |
Năm 2008, tiến trình sáp nhập về thủ đô đi kèm có siêu thị thành Tiến Xuân. Ngay trước ngày "về Hà Nội", một.200 hecta của thị trấn Tiến Xuân và Đông Xuân được UBND tỉnh giấc Hòa Bình thu hồi giao cho chủ đầu cơ Sudico để khiến cho một trong các khu tỉnh thành lớn nhất miền Bắc. Nhưng cũng như số mệnh của phần lớn đại Công trình phía Tây Hà Nội lúc chậm tiến độ, cho tới hiện tại khu đô thị này vẫn nằm trên giấy. Chủ đầu cơ mới phóng thích được 1 phần mặt bằng rồi để Dự án treo, gây khó khăn cho công tác địa chính và kế hoạch sản xuất ở địa phương.
Sau 10 năm chờ đợi, đến cuối năm ngoái, UBND thị thành Hà Nội vẫn khẳng định Dự án đang "tạm ngừng triển khai để chờ phê chuẩn quy hoạch Khu đô thị vệ tinh Hòa Lạc".
Cực Tây của Hà Nội không đón nhận thêm Dự án đầu cơ đáng nhắc nào từ thời khắc ngừng thi côngĐây. Cơn sốt đất quãng các năm 2010 chỉ tạo ra hàng loạt những "trang trại nghỉ dưỡng" nhỏ trên những sàn tìm bán bất động sản, vẫn chỉ là các mảnh đất có tường bao được người giàu ở Hà Nội trao đi bán lại đến tận hôm nay.
Thu nhập bình quân đầu người của khu vực này, dù đã cải thiện, mới đạt 38 triệu đồng/người/năm, tương đương một nửa so sở hữu bình quân đầu người của quận Thạch Thất và bằng khoảng một phần ba so với mặt bằng chung của thủ đô.
Sự dị biệt của "cán bộ thủ đô mới" ở Tiến Xuân vẫn sở hữu thể nhìn thấy rõ. Trên bàn của anh Thao, những bản tin không in trên giấy gram bình thường. Anh xin lại văn thư phường giấy in một mặt để tận dụng nốt trang còn trắng.
Vnexpress


























